kapıkulu askerleri ne demek?
Kapıkulu Askerleri
Osmanlı Devleti'nde doğrudan padişaha bağlı, daimi ve maaşlı ordunun temelini oluşturan askeri sınıftır. Kökenleri 14. yüzyıla kadar uzanır ve zamanla Osmanlı askeri sisteminin en önemli unsurlarından biri haline gelmiştir.
Oluşturulması ve Kaynakları:
- Esas olarak savaş esirlerinden ve Devşirme Sistemi ile Hristiyan ailelerden alınan gençlerden oluşurdu.
- Bu gençler sıkı bir eğitimden geçirilerek İslam dinine geçirilir ve askeri disiplinle yetiştirilirdi.
Kapıkulu Ocakları:
- Kapıkulu ordusu çeşitli Ocak'lara ayrılırdı. En önemlileri şunlardı:
- Yeniçeri Ocağı: Piyade sınıfının en seçkin askerlerinden oluşuyordu. Disiplinli ve savaş yetenekleri yüksek askerlerdi.
- Sipahi Ocağı: Kapıkulu süvarilerinin en önemli kısmını oluşturuyordu.
- Topçu Ocağı: Osmanlı ordusunun ateş gücünü temsil ediyordu.
- Cebeci Ocağı: Ordunun silahlarının bakım ve onarımından sorumluydu.
- Humbaracı Ocağı: El bombası (humbara) yapan ve kullanan askerlerden oluşuyordu.
- Lağımcı Ocağı: Kale kuşatmalarında tünel kazarak surları yıkmakla görevliydiler.
Özellikleri ve Önemi:
- Daimi Ordu: Savaş olmadığı zamanlarda da sürekli olarak eğitim görürlerdi.
- Maaşlı Askerler: Devletten düzenli olarak maaş alırlardı (ulufe).
- Padişaha Bağlılık: Doğrudan padişaha bağlıydılar ve onun otoritesini temsil ederlerdi.
- Askeri Güç: Osmanlı ordusunun en önemli vurucu gücünü oluşturuyorlardı.
- Siyasi Etki: Zamanla devlet işlerinde etkili hale geldiler ve siyasi istikrarsızlıklara neden oldular.
Zayıflaması ve Kaldırılması:
-
- yüzyıldan itibaren disiplinin bozulması, rüşvet ve iltimasın artması gibi nedenlerle zayıflamaya başladılar.
- Siyasi olaylara karışmaları ve isyanlar çıkarmaları devlet otoritesini sarsıyordu.
- Vaka-i Hayriye (1826) olarak bilinen olayla Yeniçeri Ocağı kaldırıldı ve Kapıkulu ordusunun varlığı sona erdi.